Telegram RSS ارسال به دوستان نسخه چاپی ذخیره خروجی XML خروجی متنی خروجی PDF
کد خبر : 99068
تاریخ انتشار : 18 بهمن 1384 0:0
تعداد بازدید : 376

نگاهي به آمار توليدات موسيقي پس از انقلاب اسلامي

علي پيرايش
*علي پيرايش دانشجو ي دكتراي پژوهش و نوازنده سه تار اصولا موسيقي در كشور ما، جز هنرهاي فطري و ذاتي مردم ايران زمين است چرا كه بي گمان كشورمان در زمينه شعر يكي از قله هاي ادب كلاسيك جهان به شمار مي رود. مطرح كردن بحث شعر، موازي با مقوله موسيقي به دليل تفكيك اين ژانر (موسيقي) است. چرا كه همواره موسيقي در طول تاريخ دو شاهراه عظيم در نورديده است. شاهراه اول موسيقي بزميك بوده كه در بسياري از موارد به غير از فرم، محتوا (چندان عميق و معناداري نداشته است. اگر چه كه موسيقي بزميك نيز گاهي به سوي محتوايي حماسي و مهيج رفته و بار معنوي خود را پر كرده است اما در بسياري از موارد اين موسيقي روند عادي خود را طي كرده و همواره خوراك بعضي از طبقات جامعه بوده است. منظور از بعضي از طبقات جامعه گريز از يك موسيقي ملي، آوانگارد، ماندگار و جهاني است.به تعبيري تنها نوعي موسيقي مي تواند ماندگار بماند كه به لحاظ محتواي عميق باشد و به لحاظ ساختاري نيز به جنبه هاي زير ساختي توجه كند و خوراك تمام طبقات جامعه باشد . بنابراين اگر چه كه دهه هاي 30 و 40 اوج ظهور ستارگان موسيقي سنتي ايران است اما دهه 60 و 70، عرصه درخشش موسيقي سنتي و شكوفايي اين هنر اصيل و گفتمان آن با شعر است. از اين رو چنين دهه هايي را مي توان اوج حركت در شاهراه موسيقي تفكر ناميد. در اين دهه ها موسيقي ايران نه تنها به لحاظ محتوايي به سوي پر معناترين اشعار كلاسيك فارسي مي رود، بلكه به لحاظ تخصصي و اصول فرميك ملوديك نيز، جريان سازي هاي فراواني در داستگاههاي موسيقي ايراني انجام مي گيرد. پس دهه 60 و 70 نه تنها عرصه توليدات موسيقي بكر و اصيل است بلكه قلمرو بازتاب رسانه اي اين هنر در سطحي بين المللي نيز به شمار مي رود. تشكيل و حركت اركستر هاي ملي، تهران و ... همواره نمادي از تداوم شاهراه موسيقي تفكر است. در كنار اين، بسياري از گروههاي موسيقي مانند، شيدا، عارف كارمكارها، عند ليبي ها و ... در سطح ملي و بين المللي به معرفي هويت فرهنگي ايران پرداختند .البته در حين دهه هاي اوج درخشش نوابغ موسيقي ايران استاد محمد رضا شجريان، در اين ميان يك تنه بار عظيم از فرهنگ و هويت ايراني را در سطح جهان بر دوش كشيده است. سواي او ظهور ناظري،سراج، افتخاري ، مختاباد، و ... همواره موسيقي ايران را به سمت فضايي چند صدايي هدايت كرده است. بنابراين ايران با شناسنامه تاريخي خود به عنوان يكي از كهن ترين تمدن هاي جهان در رديف كشورهاي تاثير گذار موسيقي، جاي دارد. وجود گونه هاي متفاوت موسيقي مانند دستگاههاي رديفي، موسيقي مقامي، نواحي و موسيقي آييني، اين هنر را در ايران از ظرفيت ها و قابليت هاي فراواني برخوردار كرده است كه مي توان ضمن تعامل با ديگر حوزه هاي موسيقي جهاني، نيازمندي هاي رو به رشد مخاطبان خود را مرتفع ساخته و در جهت غنا سازي موسيقي جهاني سهم بنيادين را ايفا كند. اگر چه در بسياري از كشورهاي پيشرفته فرهنگي، سازمانهاي و مؤسسات علمي و پژوهشي متعددي به گرد آوري آمار و اطلاعات در خصوص توليدات آثار هنري و دسته بندي اطلاعات جمع آوري شده جهت تبيين جايگاه هنر در مقوله هاي مهم اقتصاد جامعه، توليد ناخالص ملي، اشتغال و درآمد زايي دارند و در برخي از كشورها مذكور در آمد ملي حاصل از گردش اقتصادي فعاليت هاي هنري با صنعت توريسم و گردشگري رقابت مي كند، اما متاسفانه در كشور ما چنين حركت تئوريزه اي ايجاد نشده است. اين در حاليست كه توليدات موسيقيايي ما بعد از انقلاب به رشد درخشان و خيره كننده اي رسيده است. اگر چه آمار دقيقي از سه، چهار سال اخير دهه 80 تا حدودي نسبي به نظر مي آيد اما در دو دهه اول انقلاب بيش از 4039 حلقه كاست موسيقي در كشورمان توليدات شده است اين تعداد، رقم بالايي است و همواره از شكوفايي توليدات موسيقيايي خبر مي دهد. با اين حال يكي از مهمترين رويكردهاي جدي موسيقي بعد از انقلاب توجه به موسيقي نواحي، محلي، فولكوريك در ايران است . بي شك اين ژانر نه تنها به لحاظ بررسي محض موسيقي جزو شاهكارهاي فرهنگي مناطق و محلات ايران هستند، بلكه همواره به لحاظ بررسي ديگر ابعاد فرهنگي از جمله، مردم شناسي تيپ شناسي و روان شناسي حائز اهميت بوده و از ثروت هاي فرهنگي به شمار مي روند. بي شك محتواي اين آثار در برگيرنده فرهنگ، ادبيات آداب و رسوم سنت ها و خرده فرهنگهاي رفتاري اقصي نقاط كشورمان هستند. از اين رو توجه جدي به اين ثروت هاي ملي از پيامدهاي يكي دو دهه اخير است. طي سالهاي 1383 - 1361 در مجموع 1835 ساعت، معادل 43/45 درصد از كل توليدات را موسيقي محلي و سنتي (165 ساعت موسيقي دستگاهي) 946 ساعت موسيقي سنتي تحول يافته، 437ساعت موسيقي محلي و 287 ساعت موسيقي مقامي يا نواحي توليد شده است. بي شك اين آمار نسبت به دهه هاي گذشته از رشد چشمگيري خبر مي دهد. رشدي كه بيش از ديگر ژانرهاي موسيقيايي از جمله پاپ، پاپ سنتي و پاپ مدرن به موسيقي اصيل ايراني توجه داشته است. بنابراين چنين سياست هايي از نوعي فشردگي تمركز خود مدارانه و در كل تبعيض جلوگيري مي كند. به تعبيري نه تنها موسيقي را در تمام اقشار و تيپ هاي اجتماعي ايران زنده مي كند، بلكه به آنها اين امكان را مي دهد كه به عنوان صاحبان و اصحاب جامعه موسيقي ايران، صادر كننده توليدات خود باشند. بنابراين بسياري از دراويش و حتي تيپ هاي ديگر اجتماعي كه در زمان رژيم گذشته پايگاه موسيقيايي رفيع و استواري نداشتند داراي منزلت خاص خود شدند. منزلتي كه كليت فرهنگي ايران را با عوامل از قبيل عرفان، شعر و موسيقي به هم گره مي زند و بين آنها پيوندي لاينفك و جدا ناشدني به وجود مي آورد. اما يكي ديگر از ژانرها و انواع مهم در حوزه موسيقي ايران، موسيقي كودك است. بي شك كودكان سازنده اجتماع و آينده هستند. يكي از مهمترين عواملي كه در كودكان به لحاظ بعد روان شناختي فرهنگي حائز اهميت به شمار مي رود، عامل تخيل است. كودكان بنابراين عامل تخيل سنگ هاي زير بنايي نهادهاي از جمله خانواده، مدرسه، سازمان ها، و ارگان هاي دولتي در كل جامعه را خواهند ساخت. بنابر نظر بسياري از دانشمندان حوزه روان شناختي و مردم شناسي موسيقي و ادبيات از عوامل مهم در سازندگي تخيل كودكان است. اين در شرايطي است كه مخاطبان موسيقي كودك در كشورمان تعداد كثيري را در بر مي گيرند. طبق آمارهاي دقيق از سال 1383 - 1361 در مجموع 237 حلقه نوار كاست موسيقي كودك توليد شده است. كه معادل 86/5 درصد كل توليدات است. با اين حال اگر چه كه با توجه به جمعيت زياد كودك و نوجوانان به توليدات بيشتري نياز است اما با اين حال براساس آمار موجود، نزديك به 18 ميليون نفر از سن 3 سالگي تا نوجوانان مخاطب موسيقي كودك هستند كه خود اين رقم اميدوار كننده و قابل توجه است. اما «موسيقي پاپ» همواره يكي از پديده هايي است كه چه در دو دهه اخير و چه در زمان رژيم گذشته در جامعه، مطرح بوده است. در سالهاي قبل از انقلاب موسيقي پاپ به سوي توليد و تكثر زياد رفت. اما بي شك كيفيت اين آثار همواره در بوته نقد بوده و هست. شايد پرداختن به اين ژانر موسيقيايي در يكي دو دهه اخير همواره روند چندان چشمگيري نداشته است. اما به لحاظ جامعه شناختي و فلسفي اين امر قابل بررسي است. بي شك در جامعه ما همواره در رويارويي با گفتمان هاي سنت و مدرنيته در تضاد و در تقابل بوده است. اين درگيري در 60، 50 سال گذشته بسيار شديدتر بوده است. چرا كه جامعه ما به لحاظ دايره ارتباطي با جهان بسيار محدودتر از يكي، دو دهه اخير بوده است. به تعبيري جامعه ما در آن دوره يك جامعه سنتي محض بوده است. بنابراين پيامدها و دستاوردهاي فكري و فرهنگي جهان را به راحتي جذب كرده است. از اين رو موسيقي پاپ نيز به عنوان يك محصول بومي و كليسايي همواره از جانب فرهنگ مغرب زمين به ما صادر شده است و در ايران نيز توليد و تكثر آثار موسيقيايي پاپ به شدت بالا رفته و ازدياد پيدا كرده است. اما بي شك يكي، دو دهه گذشته عرصه و دايره ارتباطي ما با جهان معاصر گسترده تر شده است. بسياري از دستاوردهاي فكري و فرهنگي بعد از مدرنيته نيز به ايران راه يافته است. يكي از اين دستاوردها مكتب پست مدرنيسم است. بي شك يكي از مؤلفه هاي پست مدرنيسم بازگشت و نگاه به گذشته بوده و همواره هدف از اين كار نيز تعبير تازه و قرائت نوين از سنت هايي بكر و اصيل گذشته است. در نتيجه در كشف ما، بيش از توليدات پاپ و مدرن، موسيقي سنتي با اتكار به شعر و ادب كلاسيك رشد كرده است. در موازي با اين جريان، مسئله مذهب نيز رنگ و رويي جدي تري گرفته است. بي شك با ظهور انقلاب اسلامي مسئله مذهب پررنگ تر از سالها قبل از انقلاب حضور خود را به رخ مي كشد. طبق آمار دقيق در سال 1383 - 1361 (477) حلقه نوار مذهبي توليدات شده كه 8/11 درصد از كل آثار توليدي حوزه موسيقي ايران را به خود اختصاص داده است. اما در سالهاي اخير بحث هاي آموزش موسيقي، همواره يكي از پيامدهاي جامعه ما بوده است. در اين ميان صدها كتاب در حوزه هاي توليد و ترجمه چاپ و تكثير شده و تعداد دانشجويان موسيقي نيز رشد چمشگيري داشته است. با اين حال بحث اين مقاله ما بيش از هر چيزي، توليدات صوتي است. طبق آمار دقيق 688 ساعت توليد در زمينه آموزشي انجام گرفته است كه 03/17 درصد كل توليدات را شامل مي شود. در اين بررسي اجمالي ما در مي يابيم كه همواره موسيقي ملي ايراني روند رو به رشدي داشته است. با اين حال اين امر به تناسب گفتمان فرهنگي جامعه ما با سنت هاي پيشين و ديرين خود و از سوي ديگر پيامدهاي فكري و فلسفي مغرب زمين سمت و سويي خاصي به خود گرفته است كه در كليتي فراگير منجر به رشد هنر موسيقي سنتي ايراني شده و همواره توليدات اين عرصه را بيش از زمان قبل از انقلاب افزايش داده است. *منبع : www.farsnews.net ، سه شنبه ١٨ بهمن ١٣٨٤

دیدگاه
صعود ایران به صدر کشورهای صاحب تکنولوژی حیات متألّهانه / محمدکاظم انبارلویی واکسن ایرانی افتخار ملی / فرید نجفی غیر رسمی / سید محمدعلی صدری نیا تجهیز ماهواره های ایرانی به چشمان تیز سار تجهیزات سرچاهی صنعت نفت اقتدار و خودکفایی در عرصه بین المللی؛ دستاورد مهم نیروی دریایی بومی سازی ۸ فناوری مهم در صنعت فولاد ایران، رقیبی جدید در انتقال سکو به دریا / امیر مهرزاد آب خلیج فارس لب های کویر را تر کرد دستاوردهای دفاع مقدس / محمدکاظم انبارلویی بومی سازی نیازهای تسلیحاتی / گفتگو با امیر سرتیپ حاتمی قلب شیر در سینه پهپادهای ایرانی ساخت نمونه پیشرفته تر بالگرد صبا / گفتگو با امیر سرتیپ دوم روحانی واکاوی قدرت نظامی ایران / محمدحسن دهقانی فتح قله های علم توسط دانشمندان ایرانی ابَر حریفی به نام آیت الله خامنه ای / حسین شریعتمداری خودکفایی در تولید ترمز لوکوموتیو / قنبر رسولی زنانی که خستگی را خسته کردند جانِ ایران؛ جانِ افغانستان / محمدعلی صمدی کارنامه علمی ایران را در قاب انقلاب ببینید کارخانه ای که آمریکا چشم دیدنش را ندارد / عطیه اکبری سیر قدرت ایران در دریاها / خبرگزاری تسنیم انقلاب دارویی / هانیه جلیل نژاد کارنامه علمی ایران را در قاب انقلاب ایران، رقیبی جدید در انتقال سکو به دریا / امیر مهرزاد «نور» فصل تازه توان دفاعی ایران شهید عشق؛ معجزه انقلاب / هادی ناصری تبریز مه آلود / اکبرمظفری مقایسه توان موشکی قبل و بعد از انقلاب / هادی رضایی
تازه ها
آخرین اخبار
طرح های آبرسانی ۹۰ میلیاردی سیستان و بلوچستان افتتاح شد واکسن آنفلوانزای انسانی به بهره برداری رسید تولید موتور کم مصرف یورو ۶ نماد صنعت کشوراست رونمایی از اولین واکسن آبزیان طراحی و ساخت نخستین توربین هیدروژن سوز کشور انتقال آب از خلیج فارس ابر پروژه دولت در فلات مرکزی ایران ساخت نخستین دستگاه هوشمند جوجه کشی تمام ایرانی در گیلان به آب اندازی نخستین شناور مقابله با آلودگی دریا اولین دستگاه خودپرداز ملی رمزارزها رونمایی شد محصولات پتروشیمی در سال 1400 به دو برابر افزایش می یابد محققان قمی، پیشتاز در تولید نمک طلا ساخت سنسورهای نوری صنایع پتروشیمی با توسعه فناوری ریزتراشه ها بنیاد برکت ۹۶۳ طرح اشتغالزا در دلفان اجرا کرد بهره برداری از نخستین مجموعه گردشگری آبی کشور در نوشهر برای نخسین بار در کشور تولید انواع لوله اسپیرال در مبارکه آغاز شد نخستین پمپ ایرانی طرح گوره - جاسک نصب شد امسال ۲۲۱ کیلومتر آزادراه افتتاح شد بهره برداری از نخستین اسکله گاز مایع بندر صادراتی تمبک پهپاد کمان ۲۲ رونمایی شد ۳ خط لوله مهم انتقال فرآورده های نفتی کشور به بهره برداری رسید
پربازدیدترین ها
ایران غنی سازی ۶۰ درصدی را آغاز می کند طرح های آبرسانی ۹۰ میلیاردی سیستان و بلوچستان افتتاح شد واکسن آنفلوانزای انسانی به بهره برداری رسید تولید موتور کم مصرف یورو ۶ نماد صنعت کشوراست رونمایی از اولین واکسن آبزیان رونمایی از قطار ملی مترو تولید لوازم خانگی در کشور سال گذشته ۷۱ درصد رشد داشت طراحی و ساخت نخستین توربین هیدروژن سوز کشور انتقال آب از خلیج فارس ابر پروژه دولت در فلات مرکزی ایران انقلاب اسلامی؛ استمرار مضمون بعثت نبوی است. ساخت نخستین دستگاه هوشمند جوجه کشی تمام ایرانی در گیلان ایران به فناوری سخت کاری انفجاری سوزن ریل دست یافت به آب اندازی نخستین شناور مقابله با آلودگی دریا ایران جزو ۱۰ کشور برتر دنیا در بخش تولید فولاد است اولین دستگاه خودپرداز ملی رمزارزها رونمایی شد محصولات پتروشیمی در سال 1400 به دو برابر افزایش می یابد محققان قمی، پیشتاز در تولید نمک طلا ساخت سنسورهای نوری صنایع پتروشیمی با توسعه فناوری ریزتراشه ها بنیاد برکت ۹۶۳ طرح اشتغالزا در دلفان اجرا کرد بهره برداری از طرح های ملی وزارت نفت
تبلیغات
کل بازدیدکنندگان
184377118
کاربران آنلاین
35
استفاده از مطالب پایگاه اطلاع رسانی دستاوردهای انقلاب اسلامی با ذکر منبع بلامانع است.